Tercih komisyoncuları iş başında

Ozan Ömer Kadüker – Üniversite tercihleri 2 Ağustos’ta bitecek. Doğru tercih yapmak isteyen adaylar, okullarda, kurslarda rehber öğretmenlerden danışmanlık alıyor. Ancak tarafsız zannedilen bazı rehber öğretmenlerin vakıf üniversiteleriyle “Öğrenciye bizi seçtir, komisyonunu al” anlaşması yapıyor. Bu gizli anlaşmayla rehberlik uzmanları, öğrencinin istekleri ve başarı düzeyine bakmadan anlaştığı üniversiteleri yazmasını sağlıyor. Listenin başına kazanma ihtimalinin düşük olduğu birkaç devlet üniversitesinin ardından kazanma garantisi olan vakıf üniversiteleri yazdırılıyor.

Pazarlık yapıyorlar

Komisyoncular, öğrenci başına 3000 TL’den 20.000 TL’ye kadar para alıyorlar. En yüksek parayı hangi üniversite veriyorsa rehberlik öğretmeniyle o anlaşma yapıyor, öğrenciyi de o kapıyor. Sektör o kadar büyük ki üniversiteler ve rehberlik öğretmenleri arasında ciddi pazarlıklar yaşanıyor. Hatta sırf diğer üniversite 300-500 TL fazla verdi diye daha önce anlaştığı üniversiteyi tercih döneminin ortasında değiştiren uzmanlar dahi var. Bazı uzmanlar ise aynı anda birkaç üniversiteyle anlaşıp karma bir liste oluşturuyor. Böylelikle hem öğrenci hangi üniversiteye giderse gitsin para alıyor hem de dikkat çekmiyor. Paranın dışında uçak bileti, tatil gibi talebi olan rehberlik öğretmenleri de bulunuyor. Uzmanlar, öğrencileri ve velileri atanma garantisi var, geleceğin mesleği diye de kandırıyor.

10 öğrenci 100 bin TL

Konuyla ilgili bilgi aldığımız bir eğitim danışmanı “Örneğin 10.000 TL’den 10 öğrenciyi gönderse tek bir üniversiteden 100.000 TL bile kazanır. Para ise öğrenci kaydını yaptığı zaman yatırılıyor. Artık bu çok normal. En başta bir üniversite yapmak istemese bile düzen böyle olduğu için yapmak zorunda kalanlar da var. Özellikle Şırnak, Diyarbakır, Gaziantep gibi Güneydoğu’daki şehirlerde yapılıyor” dedi.

Başarılı, gözde vakıf üniversitelerinde böyle durumların olmadığını ancak öğrenci bulmakta zorlanan üniversitelerin öğrencilerini bu şekilde doldurduğuna dikkat çeken Eğitim ve Kariyer Danışmanı Nur Erdem Özeren ise “Adayların böyle üniversitelere gitmelerini önermiyorum. Bu tarz durumlar özellikle Doğu ve Güneydoğu’da çok yaşanıyor. Çünkü velilerde bilinç az ama öğretmene güven çok fazla” diye konuştu.

Nasıl anlaşılır?

Peki, öğrenciler ve veliler uzmanın ‘komisyoncu’ olup olmadığını nasıl anlar? Özeren’in adaylara öneriler şöyle: “Uzman, ısrarla belli üniversitelere yönlendirmeye çalışıyorsa, aynı üniversiteden alakalı-alakasız bölümleri yazdırıyorsa şüpheli bir durum. Örneğin bir öğrenciye aynı üniversiteden hem beslenme-diyetetik hem işletmeyi yazdırıyorlar. Listede hep aynı üniversiteler varsa da şüphelenebilirsiniz. Yine belli üniversiteyi yazdırıp ‘sonra yatay geçişle geçersin’ denebiliyor. Bu gibi durumlarda ikinci bir uzmana da sorulmalı. Hazırlanan liste içinize siniyorsa kalabilir ancak size uygun değilse tercihinizi mutlaka değiştirmelisiniz.”